Gıda Güvenliği Kültürü Nedir?
Gıda Güvenliği Çerçevesine Bir Kültür Oluşturmak
Gıda güvenliği kültürü, farkındalığı artırmak ve çalışanların gıda güvenliğinin işletme ve daha da önemlisi müşterileri için neden gerekli olduğunu anlamalarını sağlamakla ilgilidir. Bununla birlikte, gıda güvenliği kültürü ancak bir şirketin personelini işe alırken aynı zamanda zaman, para ve kaynak yatırımı yapması durumunda oluşur. Bu, insanların algılarına, inançlarına, tutumlarına, değerlerine, uygulamalarına ve davranışlarına değinmeyi içerir.
Bilim ve teknoloji, gıda güvenliğini iyileştirmek ve sağlamak için önemli fırsatlar yarattı. Gıda endüstrisindeki kuruluşlar ürünün her zaman güvenli olmasını sağlamak için yatırım yapıyor. Bir işletmede her çalışan gıda güvenliğinden sorumlu hissediyor ve güvenli olmayan koşullara dikkat ediyorsa (bunları düzeltmek için derhal harekete geçiyorsa) gıda güvenliği kültürünün temelleri mevcuttur.
Üst Yönetimin Taahhüdü
Gıda güvenliği kültürünün etkili olabilmesi için, bir şirket yönetiminin gıda güvenliğini bir numaralı öncelik haline getirerek bir bağlılık göstermesi gerekir. Şirket liderleri iyi bir örnek oluşturmalı ve en iyi uygulamaları sergilemelidir. Her ekip aynı hedefe sahip olmalı ve gıdaları güvenli hale getirmeye tamamen kendini adamalıdır. Ancak, bu değerleri etkili bir şekilde ileten liderliktir. Bir organizasyon içindeki gıda güvenliği önlemlerinin arkasındaki nedenleri açıklamak da önemlidir.
Teknoloji
Gıda güvenliği kültüründe iletişim tek temel unsur değildir. Bir organizasyonun yeni üyesine gıda güvenliğinin önemi hakkında eğitim vermesi de çok önemlidir. Personel eğitimi ve e-öğrenme fırsatları, şirkete girer girmez her yeni çalışana sunulmalıdır. Global bir fast food zinciri, eğitim videoları ile çalışmanın yeni ekip üyelerine gıda güvenliği kültürünü anlatmakta özellikle yararlı olduğunu düşünüyor. Bunun arkasındaki sebep, restoranlarda personel değişiminin yüksek olması ve videolara çevrimiçi e-öğrenme platformları aracılığıyla kolayca erişilebilmesidir. İşleyen bir gıda güvenliği kültürünün sağlanması, özellikle yeni ve deneyimsiz mutfak çalışanları veya garsonlar için bir zorluk teşkil etmektedir.
Teknoloji ve Eğitim
Gıda güvenliği kültüründe mevcut çalışanlar için sürekli bilgi tazeleme eğitimleri sağlamak da aynı derecede önemlidir. Yeni teknoloji veya yeni ürünler sunulduğunda, personelin yeni özellikler hakkında yeterince eğitilmesi çok önemlidir.
Ekibiniz ağırlıklı Y kuşağından oluşuyorsa, bu kuşağın teknolojiye yatkınlığı dolayısı ile, teknolojiyi daha ileri yaşta ki çalışanlara açıklamalarında yardımlarını alabilirsiniz. Ancak bu, her işletme için aynı yöntemlerin işe yarayacağı anlamına gelmez. Çalışanların ihtiyaçlarını tam olarak karşılayan eğitim sağlamak için tecrübeniz firma içinde yeterli olmayabilir. Bu durumda gerekli eğitim ihtiyacını sağlamak zorlaşabilir. Bu ihtiyacın karşılanmasını sağlamak için, danışmanlık ve eğitim firmalarından yardım almak düşünülebilir.
Standartları Teknoloji İle Sürdürmek
Eğitim ve e-öğrenme platformlarına ek olarak, standartları izlemek ve analiz etmek için uygun ekipman ve teknolojiye sahip olmak, gıda güvenliğini sağlamada Gıda güvenliği kültürünü yerleştirmekte büyük bir yardımcıdır. Sıcaklık izleme, özellikle imalatçıdan ürünler depoya dağıtılana, perakendeciye nakledilene veya bir yemek servisi çıkışına kadar soğuk zincir izleme için kullanıldığında bir örnektir. Sıcaklık izleme sistemleri, depolama sırasında gıdanın sıcaklığını ölçmek için sensörler kullanır, sapmaları bildirmek ve hızlı düzeltmeleri sağlamak için yöneticilere e-posta ve metin uyarıları gönderir.
Bulut tabanlı yıkama platformları, yalnızca hijyen uyumluluğunu sağlamakla kalmayıp aynı zamanda mümkün olan en yüksek operasyonel performansı elde etmek için temizlik/dezenfeksiyon verilerini izler.
Kritik üretim veya mutfak ekipmanlarındaki teknoloji, gıda güvenliği hakkında somut veriler sağlayacak ve şeffaflığın sağlanmasına ve trendlerin görselleştirilmesine yardımcı olacaktır.
Etkinleştirme Teknolojisi
Teknoloji, insan hatasını azaltmaya, işi izlemeye ve marka korumasını sağlamak için riskleri azaltmaya yardımcı oluyor. Teknoloji tek çözüm değildir, ancak basitleştirilmiş prosedürleri mümkün kılar. Bu nedenle, kullanım kolaylığı, kusursuz yürütme ve yüksek bir benimseme oranı sağlamanın anahtarıdır.
Gıda güvenliği bir yolculuktur, varış noktası değil. Gıda güvenliği ayrı bir varlık olarak görülemez, ancak her sürece dahil edilmeli ve bir organizasyonda tamamen benimsenmelidir. Öte yandan teknoloji, benzeri görülmemiş içgörüler ve eğilimler getirirken işi otomatikleştirip kolaylaştırabilir. Teknolojiyi kullanmanın amacı, çalışanların kendilerini daha ilgili ve aktif hissetmelerini sağlayan bir şeffaflık kültürü yaratmaktır. Tüm bunlar, etkili bir gıda güvenliği kültürünün oluşturulmasına ve yaygınlaştırılmasına olumlu katkıda bulunur.
GFSI’ın Gıda Güvenliği Kültürü Gereksinimi
Üst yönetimin Gıda Güvenliği Yönetim Sistemini kurma, uygulama, sürdürme ve sürekli iyileştirme taahhüdünün kanıtı sağlaması beklenmektedir. Bu, en azından aşağıdakilerden oluşan gıda güvenliği kültürünün unsurlarını içermelidir;
• İletişim,
• Eğitim,
• Çalışanlardan gelen geri bildirimler ve
• Gıda güvenliğiyle ilgili faaliyetlerde performans ölçümü.
GFSI’ın Rehberlik Soruları ve FSSC 22000 Kılavuzu
Firmanızda gıda güvenliği kültürü ile ilgili çalışmalar yaparken aşağıda ki temel soruları cevaplayarak değerlendirme yapmaya başlayabilirsiniz.
GFSI, bir kuruluşu GFSI onaylı bir sertifika programına göre denetlerken kullanılabilecek bir dizi yol gösterici soru hazırlamıştır. Aşağıda ki soru listesi de GFSI kılavuz sorularının ISO 22000: 2018 ve FSSC 22000 ek gereksinimlerine nasıl bağlandığını göstermektedir.
|
Soru |
22000:2018 Standart Md. |
|
Üst Yönetim gıda güvenliği ys ile ilgili desteğini gösteren unsurlar nelerdir? |
5.1. |
|
GGYS beklentileri tüm çalışanlara nasıl iletiliyor? |
5.2.2. |
|
GGYS politikası tüm çalışanlara anlayacakları şekilde iletilmiş mi? |
5.2.2. |
|
Tüm çalışanlar GGYS ile ilgili görevlerinden haberdar mı? |
5.3.1. - 7.4.3. |
|
Kurumun gıda güvenliği beklentileri ve bu beklentilerin karara nasıl dönüştüğünün kanıtları nelerdir? |
4.2. - 6.2. |
|
Stratejiniz GGYS ile ilgili doğru kararların alınmasını destekliyor mu? |
4.1. |
|
Kurumsal bilginin kullanımı ve/veya sektörel bilginin kullanımı sayesinde, tanımlanan potansiyel riskler nelerdir? |
4.1. |
|
En son gıda güvenliği eğitimi ne zamandı? |
7.2. |
|
Personeli, bölümlerinde ki tehlike ve risk yönetimi kontrollerinin neden bu kadar önemli olduğunu ve bunlara uymamanın sonuçları ne olacağını anlamaları için nasıl eğitirsiniz? |
7.3. |
|
Gıda güvenliği ekip lideri veya ekip üyelerinden biri en son ne zaman gıda güvenliği ile ilgili kaygılarını dile getirdi? |
5.3.3. |
|
Gıda güvenliği kültürüne nasıl katkıda bulunuyorsunuz? |
7.3. |
|
Çalışanlar gıda güvenliği beklentilerine göre ne düzeyde kararlı ve hareket ediyor? |
7.1.2. |
|
Dokümanlarınız çalışanların gıda güvenliği kararlarını ve davranışlarını desteklemek için tasarlandı mı? |
7.5.1. |
|
Çalışanlar, gıda güvenliğiyle ilgili prosedürlerin ve talimatların tasarımı ve iyileştirilmesi ile ilgili görev alıyor mu? |
5.3.2. |
|
Gıda güvenliği performansınızı nasıl ölçüyorsunuz? |
9.1.2. |
|
Ölçtüğünüz veriler (örn. müşteri şikayetleri, prosedürlere uygunluk, üretkenlik, vb.) gıda güvenliği kültürünüzü nasıl etkiler? |
9.1.2. |
|
|
6.1.1. |
|
|
8.9.1. |
Kaynak: FSSC Version 5.1 Standardı
Gıda güvenliği kültürü Avrupa Birliği Mevzuatına girmişken, GFSI onaylı bir standart olan FSSC gıda güvenliği kültürü oluşturma da teknolojinin önemini altını çizerek vurgularken, siz hala doküman ve kayıtlarınızı dijitalde tutmuyor, izlenebilirliğinizi dijitalden sağlamıyorsanız geç kalmadan önleminizi almalısınız.
Hazırlayan: Nalan Acar
Dijital Denetçi /Danışman / Eğitmen
