BRC Food Standardı 8. versiyon ile hizmet tedarikçilerinin de seçilmesi ve izlenmesi için risk bazlı bir prosedür oluşturulması istenmektedir. Hizmet tedarikçileri olarak standart aşağıdakileri listelemiştir.
Hizmet tedarikçilerini seçme ve izlemede risk analizi yaklaşımı dört temel adımdan oluşur. Bu adımlar;
İlk adım satın alınan/alınacak olan hizmetin son ürüne olan etkisinin değerlendirilmesidir. Bu değerlendirme ile hizmetin riski yani gıda güvenliği üzerine etkisi belirlenmiş olacaktır.
Hizmetin son ürüne olan etkisinin değerlendirmesi için kriterler asgari aşağıdaki maddeleri içermelidir;
Bu kriterler risk durumlarına göre puanlandırılır. Değerlendirme sonucu toplam puan, alınan hizmetin gıda güvenliği açısından hangi risk sınıfına dahil olduğunu gösterir.
Hizmetin son ürüne olan etkisi aşağıdaki örnek tablo ile değerlendirilebilir;
HİZMET GRUP ADI |
FİZİKSEL BULAŞMA RİSKLERİ |
MİKROBİYAL BULAŞMA RİSKLERİ |
KİMYASAL BULAŞMA RİSKLERİ |
YASAL KONTROLE TABİ OLMASI |
NİHAİ ÜRÜNÜN KALİTESİNE ETKİLERİ |
TOPLAM RİSK PUANI |
RİSK DURUMU |
RİSK YOK : 0 RİSK AZ :1 RİSK ÇOK:2 |
0-3: DÜŞÜK RİSKLİ ÜRÜN |
||||||
4-7: ORTA RİSKLİ ÜRÜN |
|||||||
8-10: YÜKSEK RİSKLİ ÜRÜN |
|||||||
A HİZMETİ |
2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
10 |
YÜKSE RİSKLİ |
B HİZMETİ |
1 |
1 |
2 |
0 |
1 |
5 |
ORTA RİSKLİ |
C HİZMETİ |
0 |
0 |
1 |
1 |
0 |
2 |
DÜŞÜK RİSKLİ |
İkinci adımda hizmetin risk değerlendirilmesi yapıldıktan sonra, tedarikçi risk değerlendirmesi yapılır. Alınan hizmetin varsa standartlara tabi olması, yasal şartlara tabi olması gibi özellikleri dikkate alınarak bir tedarikçi risk analizi tablosu oluşturulur. Bu risk analizi tablosu her bir tedarikçinin nasıl seçileceğini netleştirmede kullanılır. Tedarikçi özellikleri hizmet grubuna göre değişiklik gösterebilir.
Yukarıda hizmetin ürüne olan etkisini belirlediğimiz firmamız soğuk zincire gerek olmayan bir ürün üretiyor ve ürettiği ürünlerini dış bir depoda depoluyor olsun ve yukarıdaki risk değerlendirmesine göre de depolama hizmeti orta riskli bir hizmet olsun.
Bu hizmeti sağlayan tedarikçiler için tedarikçi risk değerlendirmede de aşağıda ki örnek tablo kullanılabilir;
RİSK DURUMU |
Hizmet Özelliği |
|||
Yeşil: Düşük Riskli |
||||
Sarı: Orta Riskli |
||||
Kırmızı: Yüksek Riskli |
Düşük Riskli |
Orta Riskli |
Yüksek Riskli |
|
Tedarikçi Özellikleri |
GFSI Onaylı Bir Belgeye sahip |
1 |
||
GFSI Onaylı olmayan bir ürün güvenliği yönetim sistemine sahip |
2 |
|||
Herhangi bir ürün güvenliği yönetim sistemine sahip değil ise |
3 |
Hizmet özelliği orta riskli olduğundan, bu hizmet grubu tedarikçileri orta riskli bölgede değerlendirilecektir. Bu hizmeti almayı planladığımız 3 tedarikçimiz olsun, birinci tedarikçi GFSI onaylı belge sahibi olduğu için tedarikçi olarak yeşil yani düşük riskli grupta, ikinci tedarikçinin bir ürün güvenliliği belgesi var ama GFSI onaylı değil onun için tedarikçi sarı yani orta riskli bir grupta, üçüncü tedarikçi ise hiçbir yönetim sistemi belgesine sahip değil kırmızı yani yüksek riskli grupta yer alıyor.
Üçüncü adım, tedarikçi riskine göre tedarikçi seçme metodunun belirlenmesidir. Aşağıda ki tablo tedarikçi seçimi konusunda bir örnek oluşturabilecektir;
Tedarikçi Riski |
Yasal Evrak/GFSI Onaylı Belge Geçerlilik Kontrolü |
Çalışmaya Başlanabilir ama en geç üç ay içinde yerinde denetim |
Çalışmadan Önce Yerinde Denetim |
Düşük |
√ |
|
|
Orta |
|
√ |
|
Yüksek |
|
|
√ |
Dördüncü adım seçilen tedarikçilerin periyodik olarak izlenmesi için de değerlendirme sistemi oluşturulmasıdır. Bu sistemde tedarikçinizin size sunduğu hizmeti çeşitli kriterler açısından değerlendirmek (hizmet kalitesi, zamanında teslimat, doğru teslimat gibi) ve sonucunda alınan puana göre o tedarikçiden hizmet alımı yapılmasına devam edilip edilmeyeceği kararı verilmesidir.
Tedarikçiyi izlemede aşağıda ki tabloda ki puanlar örnek olarak kullanılabilir;
KRİTER |
PUAN |
Hizmet Kalitesi |
İyi -20 puan Orta-10 puan Kötü- 0 puan |
Sorunlara Hızlı Çözüm-Yaklaşım |
İyi -10 puan Orta-5 puan Kötü- 0 puan |
İlgili Kişilere Kolayca Ulaşabilme |
İyi -10 puan Orta-5 puan Kötü- 0 puan |
Bu şekilde hazırlanan hizmet tedarikçisi seçme ve değerlendirme yöntemi, ürünümüzde oluşturacağı etki dikkate alınarak doğru hizmet için doğru efor harcamamıza yardımcı olacaktır.
Mflow Size Ne Sağlar?
Tüm risk analizlerinizi ve tedarikçi değerlendirmelerinizi dijital ortamda yapabilmenizi ve sistemin sürdürülebilirliğini sağlar.
Hazırlayan: Seval Ballıkaya
Gıda Yüksek Mühendisi